منبع : از مجله شبكه شماره چهل و هشتم


راهنماي عيب يابي
اولين چيزي كه باعث مي شود تكنسين شبكه بتواند ايراد احتمالي را تشخيص دهد ، بررسي اين موضوع است كه پيش از اين شبكه در چه شرايطي به طور صحيح كار مي كرده است . شناخت آن شرايط باعث تشخيص آسانتر عامل پديد آورنده خطا مي گردد . اما متاسفانه بعضي از تجهيزات شبكه فاقد داده هاي فني لازم براي رفع عيب يا مستنداتي براي آگاهي يافتن از شرايط كاركرد صحيح آن ها هستند و متخصصان هنگامي در كار با آن هاموفق هستند كه نمونه هاي مختلفي از آن ها را ديده ، نصب كرده و با شرايط كاركرد آن ها آشنا باشند . اما همان متخصصان هم ممكن است فراموش كنند كه كدام يك از دستگاه ها ، در كدام شرايط بهترعمل مي كردند يا كدام پيكر بندي براي كدام محيط مناسب تر بوده است . براي آنكه فاصله بين تكنسين هاي مختلف با يكديگر كمتر شود و راه يافتن خطا ها كوتاه تر گردد ، رعايت نج نكته ضروري است . اين موارد را مي توان پنج گام براي كسب موفقيت در كشف خطا نام گذاشت .

گام اول : مستند سازي شبكه
در دست داشتن آخرين نقشه هاي فيزيكي و منطقي شبكه ، كمك شاياني به شناخت وضعيت فعلي شبكه مي نمايد . با اين نقشه ها مي توان ادوات مختلف ، پيكر بندي ها ، و آدرس ها راتحت نظارت داشت . ضمن آنكه از اين طريق كار عيب يابي آسانتر مي گردد.

گام دوم : جمع آوري كليه اطلاعات و تحليل خطاي پيش آمده
فرض كنيد كه اشكال كار مي دانيد ، آيا مي توانيد آن را مستند كنيد ؟ آيا قبل ازبروز خطا ، هشداري از ايستگاه هاي كاري صادر نشده است ؟ براي اين كه اين مرحله را ساده تر كنيد . مي توانيد از دستگاه LinkRunner، محصول شركت Fluke Networks استفاده كنيد . اين ابزار كه به سادگي قابل حمل است مي تواند اشكالات اوليه درلايه فيزيكي را نشان دهد . اين ابزار مي تواند در خدمت تكنسين ها باشد تا در صورتي كه اشكال شبكه ، فراتر از اشكالات معمولي بود ، از متخصصان مجرب تري استفاده گردد. پس در گام دوم ، با استفاده از ابزارهاي كمكي به جمع آوري كليه اطلاعات موجود مي پردازيم و اشكالات لايه فيزيكي رابررسي مي نماييم .

گام سوم : دامنه مشكل ايجاد شده را محدود كنيد
قدم بعدي محدود كردن دامنه مشكل ايجاد شده است . بايد يررسي كنيم كه مشكل مربوط به بخشي از شبكه است يا فقط به يك كانيت محدود است ؟ مثلا اگر مشكل مربوط به كلانيت است پس به كابل فيزيكي يا ايستگاه كاري محدود مي گردد. يعني پس از جمع آوري اطلاعات،بايد آن را به مشكل پيش آمده محدود نماييم .

گام چهارم : مشكل را رفع كنيد
پس از محدود كردن دامنه مشكل ، رفع آن آسان خواهد شد . در مورد ادوات سخت افزاري ، معمولا بايد آن را تعويض نمود . مثلا تعويض Patch Cable يا تغيير پورت سوئيچ يا تعويض كارت شبكه كلانيت . اين گام وقتي تكميل مي شود كه پس از رفع عيب ، شبكه مجددا تست شودتا ازرفع كامل اشكال اطمينان حاصل گردد.

گام پنجم : كارهاي انجام نشده را مستند كنيد
حالا بايد مجددا گام اول را تكرار كنيد . يعني مشكل پيش آمده و نحوه رفع آن را مستند سازي كنيد . اين كاربر براي مراجعات بعدي بسيار مفيد خواهد بود .
اما آيا انجام اين دادن همه اين مراحل لازم است ؟
گاهي پيش مي آيد كه مشكلات شبكه ، ناشي از اشكلات سيستم عامل است . غلب تكنسين هايي كه در واحدهاي فني مستقر هستند ، هنگام انجام راهنمايي تلفني ، به كاربران مي گويند كه «يك بار كامپيوترتان را بوت كنيد .» اين راه حل ، در بعضي موارد مشكل را مرتفع مي كند و ديگر نياز به طي كردن گام هاي پنج گانه نيست . حسن اين كاردر اين است كه تكنسين بدون اين كه محل كارش را ترك كند ، مشكل را برطرف نموده است .
اما بعضي مشكلات با بوت كردن ساده از بين نمي روند . در اين موقع ، در صورتي كه كاربر كامپيو تر بتواند از خط فرمان (Command Prompt) سيستم عامل استفاده نمايد ، راهنمايي تلفني را همچنان مي توان ادامه داد . يعني فرمان IPCONFIG مي تواند وجود اتصال فيزيكي را بررسي نمايد .
مثلا وقتي PC براي پروتكل DHCPپيكر بندي شده اما آدرس پيش فرض ويندوز (169.254.X.X) را بر مي گرداند ، مشخص مي شود كه كلانيت نمي تواند با سرورDHCP ارتباط برقرار كند .
يا وقتي يك كامپيوتر پر تابل را به شبكه متصل مي كنيم ، بايستي آدرس همان شبكه راداشته باشد . اما آگاهي اوقات DHCP ارتباط برقرار كند .
يا وقتي يك كامپيوتر پرتابل را به شبكه متصل مي كنيم ، بايستي آدرس همان شبكه را داشته باشد . اما گاهي گاهي اوقات DHCP، آدرس subnet ديگري را به آن اختصاص مي دهد . اكنون كاربر مي تواند دودستور C:\>ipconfig/release و C:\>ipconfig/renew را وارد مي نمايد. يعني مي خواهد كه آدرس lP جديدي داشته باشد . اگر سيستم پاسخ دهد كه انجام عمل DHCP ميسر نيست . آن گاه اين احتمال وجو دارد كه كاربر از پيكر بندي lP ااستاتيك استفاده كرده باشد . در اين حالت جهت بررسي صحت گزارش ، بايد به مستندات شبكه مراجعه نمود .
در حالتي ديگر ، اگركاربر يك آدرس lP را اعلام كند ، بايد از طريق ping كردن ، آن بررسي نمود . اگر PC كاربر ، پاسخ مناسب مي دهد ، يعني آ ن كه انجام فعاليت هاي متداول نظير باز كردن صفحه وب انجام پذير است . در غيراين صورت بايستي كامپيوتر را از نزديك مورد بررسي قرارداد.

بررسي مشكل به صورت حضوري
پس از حضور در محل كاربر ، كار جمع آوري اطلاعات شروع مي شود . سؤال اول اين است كه انجام كدام عمل باعث بروز مشكل شد ه است . گاهي اوقات پاسخ اين سؤال، چندان روشنگرنيست . زيرا كاربرمي گويد كه وي كارخاصي انجام نداده است و همه كارها صورت گرفته در حد كارهاي معمولي روزانه بوده است يا آن كه دقيقا مي داند چه اتفاقي افتاده ولي ترجيح مي دهد درباره آن توضيحي ندهد ، يا مسئووليت انجام آن را بر عهده نگيرد .
در اين مواقع بايد كاربر را مطمئن سازيد كه توضيح درباره نحوه بروز مشكل به رفع سريع آن كمك خواهد كرد . به غير از اين ها از انجام تغييرات محلي نيز سؤال كنيد . مثلا اين كه به تازگي دكوراسيون اتاق محل كار تغيير كرده است ي يك برنامه محافظ نمايش جديد نصب شده است يا مواردي از اين دست .
بعد از آن كه تا حد ممكن دانسته هايتان را افزايش داديد ، موارد ي كه تلفني به كاربر گفتيد را مجددا خودتان آزمايش كنيد . اگر عمل ping به سرور شبكه به درستي انجام مي شود يا ادوات شبكه به درستي پاسخ مي دهند ، نشان دهنده آن است كه ايستگاه كاري در لايه 3، به درستي به شبكه متصل است و در نتيجه به انجام تست در لايه هاي پايين تر نيازي نيست . پس بايد توجه را به لايه هاي بالايي شبكه معطوف نمود . اگر اين قسمت درست جواب ندهد يعني اين كه بايد به سراغ لايه هاي پايين تر رفت . حالا بايد از يك لايه شروع كنيد . اگراتصال شبكه قطع باشد ، دستورping اين موضوع را به خوبي نشان مي دهد . براي ديدن زمان پاسخ (response Time) ، دستور زيزر استفاده مي شود : C:\ping-t x x x x
نتيجه حاصله را مي توان با استفاده ازTERACERT و PATHPING براي بررسي مسير ها به سمت device مورد نظر تحليل نموده است .
Trace route نمودن به شما مي گويد كه چگونه در طول مسير شبكه ، پكت ممكن است از بين برود . يعني رفع عيب لايه يك شبكه را مي توان از همين راه آغاز كرد . دستور C:\>tracert x.x.x.x يا C:\>patping اين كار را انجام مي دهند.

آيا به سطح پيشرفته تري از اشكال يابي احتياج است ؟
اگر هنوز ايراد مشخص نشده است يا براي تعيين آن به اطلاعات يا به جزييات بيشتري نياز است ،بايد چند آزمايش ديگر را نيز انجام داد .
پس از اطمينان از اين كه ، وارد نشدن كاربربه شبكه دراثرجابه جايي كابل يت جدا شدن كابل و اتصالات آن نمي باشد ، به اين نتيجه مي رسيد كه مشكل پيش آمده ، پيچيده تر از اشكلات معمولي شبكه هااست.
در اين جا داشتن ابزاري مانند LinkRunner مي تواند به سرعت به كشف اشكالات كمك كند .

آزمون هاي مستقيم
1. تست لينك
2. بررسي فعاليت Segmentها
3. استفاده از DHCP به عنوان ابزار تشخيص
4. انجام ping به صورت محلي و راه دور

تست لينك
بعضي از تكنسين هاي شبكه معتقد ند كه روشن بودن چراغ (LED) روي كارت شبكه نشان دهنده برقرار بودن لينك است . اما اين مساله در مورد تجهيزات مختلف ، معاني متفاوتي دارد . در بعضي تجهيزات ، چراغ هاي لينك ( Link LED) توسط نرم افزارهاي مستقر در سيستم ميزبان كنترل مي شوند و وقتي روشن مي شوند كه لايه هاي بالايي شبكه مشغول فعاليت باشند . بعضي كارت هاي شبكه چراغ لينك را وقتي روشن مي كنند كه ترافيكي روي شبكه در جريان باشد . در نتيجه روشن بودن LED ، دليل محكمي بر سالم بودن يا سالم نبودن لينك ارتباطي نيست . حتي بعضي از تجهيزات از LEDها براي نشان دادن يك طرفه يا دو طرفه بودن ارتباط (haft or full Dplex) يا نشان دادن سرعت ارتباط (00/10) استفاده مي كنند .
برقراري لينك از طريق انجام روندي به نام Negotiation-Auto انجام مي شود كه در طي آن ، طرف لينك اطلاعاتي را با يكديگر تبادل مي كنند . اين اطلاعات شامل سرعت ارتباط يا يك طرفه / دو طرفه بودن آن مي شود . در حين اين تبادل ، دو طرف ارتباط قابليت هاي يكديگر را مقايسه مي كنند و سعي مي كنند ارتباط رابابالاترين سرعت ممكن برقرار نمايند . اگر يكي از طرفين ارتباط نتوانند به درستي خود را پيكر بندي كنند يا درايو هاي مورد نياز نداشته باشند . اينارتباط نمي تواند ادامه پيدا كند . آن گاه يا روند فوق مجددا تكرار مي گردد و يا ارتباط به كلي قطع مي گردد.
وقتي ارتباط در يك شبكه قطع شده است . Link Runner سعي مي كند ابتدا ارتباط خودش را با هر يك از طرفين لينك برقرار سازد . مثلا خودش را به كارت شبكه يا سوئيچ ( دو طرف يك ارتباط ) متصل مي كند . سپس روند NegotiationـAuto را بااستفاده از استاندارد lEEE 802.3 آغاز مي كند . اين ارتباط در سطح سخت افزار خواهد بود و توسط نرم افزار كنترل نخواهد شد . پس از انجام اين كار ، چراغ سبز رنگ LinkRunner روشن مي شود و سرعت و نوع ارتباط ( يك طرفه / دو طرفه ) روي صفحه نمايش دستگاه نشان داده مي شود.